0 8000 12 11

2007թ-ի հունիսին ՀՔԱ Վանաձորի գրասենյակ են դիմել 18 քաղաքացի ՝ տարբեր իրավունքների վերաբերյալ խորհրդատվություն ստանալու նպատակով

• Տեղեկատվություն ստանալու իրավունք – 2 քաղաքացի

1. «Բնակսպասարկման համար ունեցած պարտքի չվճարումը հի՞մք է արդյոք տեղեկատվության ազատության իրավունքը սահմանափակելու համար»:

Տեղեկատվության ազատության իրավունքի սահմանափակումը կարգավորվում է ՀՀ «Տեղեկատվության ազատության մասին» օրենքով: Օրենքի 8-րդ հոդվածը սահմանում է Տեղեկատվության ազատության սահմանափակումները, եթե տեղեկատվությունը

ա/ պարունակում է պետական, ծառայողական, բանկային, առևտրային գաղտնիք

բ/ խախտում է մարդու անձնական և ընտանեկան կյանքի գաղտնիությունը, այդ թվում՝ նամակագրության, հեռախոային խոսակցությունների, փոստային, հեռագրական և այլ հաղորդումների գաղտնիությունը

գ/ պարունակում է հրապարակման ոչ ենթակա նախնական քննության տվյալներ

դ/ բացահայտում է մասնագիտական գործունեությամբ պայմանավորված մատչելիության սահմանափակում պահանջող տվյալներ /բժշկական, նոտարական, փաստաբանական գաղտնիք/

ե/ խախտում է հեղինկային իրավունքը և հարակից իրավունքները:

Այսպիսով կոմունալ վճարումները չկատարելը հիմք չի հանդիսանում քաղաքացիներին բնակության վայրի, ընտանիքի անդամների և այլնի վերաբերյալ տեղեկատվություն չտրամադրելու համար:

•  Սոցիալական աջակցության իրավունք – 4 քաղաքացի

2. «Բազմազավակ մայր լինելը հիմք է արտոնյալ պայմաններով կենսաթոշակի անցնելու համար»:

«ՀՀ Պետական կենսաթոշակների մասին» օրենքով արտոնյալ պայմաններով, սահմանված ժամկետոից շուտ կենսաթոշակի անցնելու իրավունք ունեն 20 տարուց ավել աշխատանքային ստաժ ունեցող անձինք, ովքեր աշխատել են վնասակար կամ առանձնապես վնասակար պայմաններում:

3. «Երեխայի ծննդյան միանվագ նպաստը դադարեցրել են վճարել աշախատանքիանցնելուց հետո:

Երեխայի ծնվելուց հետո միանվագ նպաստը վճարելը դադարեցվում է

նպաստը վճարելու համար սահամանված տարիքը լրանալու 

• երեխայի՝ պետության լրիվ խնամքի տակ գտնվելու 
• երեխայի մահվան 
• երեխայի ալիմենտ ստանալու իրավունքը վերանալու 
• ծնողի հաշմանդամության խմբի փոփոխման 
• գործազրկության կարգավվիճակի վերացման 
• ժամկետային զինծառայությունից զորացրվելու 
• երեխայի հայրությունը ճանաչվելու 
• նպաստառուի գրավոր դիմումի հիման վրա 
• բնակարանային պայմանների փոփոխման դեպքերում: 

4. «Ինչպիսի՞ն է երեխաների ապրուստը հոգալու ծնողների պարտականությանկատարման կարգը»:

Ամուսանալուծությունից հետո երեխաների ապրուստը հոգալու ծնողների պարտավորությունը սահմանվում է ՀՀ «Ընտանեկան օրենսգրքով»: Օրեսգրքի 68 հոդվածի համաձայն՝ ծնողները կարող են համաձայնություն կնքել իրենց երեխաներին պահելու մասին /ալիմենտ վճարելու վերաբերյալ/: Եթե ծնողները ապրուստի միջոց /ալիմենտ/ չեն տրամադրում իրենց երեխաներին, ապա այն բռնագանձվում է դատական կարգով:

•   Քրեական իրավունք – 1 քաղաքացի

5. «Իրավաչափ է արդյո՞ք անչափահասի ներգրավմամբ գողության համարսահմանված 5 տ. 1 ամիս ազատազրկումը»:

ՀՀ «Քրեկան օրենսգիրքը» սույն դեպքը դիտարկում է որպես երկու հանցագործություն, և պատիժ է սահմանում երկու հանցագործությունների համար առանձին–առանձին՝ գողության /«Քրեական օրենսգրքի» հոդված 177/ և անչափահասին հանցանքի կատարմանը ներգրավելու /«Քրեական օրենսգրքի» հոդված 165/ համար: Դատարանը վերջնական պատիժը որոշում է նվազ խիստ պատիժն ավելի խիստ պատժով կլանելու կամ նշանակված պատիժները լրիվ կամ մասնակիորեն գումարելու միջոցով:

•  Դաժան , անմարդկային, արժանապատվությունը նվաստացնող վերաբերմունքից զերծ մնալու իրավունք – 1 քաղաքացի

6. «Ի՞նչ է անհրաժեշտ ծեծի հետևանքով կրած վնասների փոխհատուցման համար»:

Նախևառաջ անհրաժեշտ է ապացուցել ծեծի հետևանքով առողջությանը պատճառված վնասների առկայությունը, որից հետո դիմել դատարան վնասների փոխհատուցման պահանջով:

• Հայրենիքի պաշտպանությանը մասնակցելու պարտավորություն – 1 քաղաքացի

7. «Ազգությամբ հայ, ՌԴ–ում զինվորական ծառայության մեջ գտնվող անձի նկատմամբ կարո՞ղ է քրեական պատասխանատվություն սահմանվել ՀՀ–ում զինվորական ծառայությունից խուսափելու հիմքով»:

Տվյալ անձը չի կարող համարվել զիվորական ծառայությունից խուսափող անձ, քանի որ զինվորական ծառայության անցնելու մասին» ՀՀ օրենքի համաձայն՝ զինվորական ծառայության անցնելու պարտականությունը տարածվում է միայն զորակոչային տարիքի հասած ՀՀ քաղաքացիների վրա:

•  Սեփականության իրավունք – 4 քաղաքացի

8. «Անշարժ գույքի /բնակարանի/ առքուվաճառքի գործարքի կնքումից հետո նախկին սեփականատերը չի ցանականում տրամադրել գույքը: Ի՞նչպես վարվել նման դեպքում»:

ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի համաձայն՝ առուվաճառքի պայմանագրի պայմանների չկատարումը կարող է բողոքարկվել դատական կարգով:

9. «Համայնքի ավագանու որոշմամբ վիրավոր ազատամարտիկին բնակությանհամար ժամանակավոր հատկացված տնակում առկա է ուրիշին պատկանող գույք: Ինչպե՞ս կարող է ազատվել դրանից»:

Պետք է դիմել տվյալ գույքի սեփականատիրոջը, իսկ եթե վերջինս հրաժարվում է տանել իր գույքը, ապա պետք է դիմել տնակը տրամադրող մարմնին:

10. «Սեփականության իրավունքով իրեն պատկանող կիսակառույց շինությունը քանդել են, առանց իր թույլտվության և տարել: Ու՞մ կարող է բողոքարկել»:

ՀՀ «Քրեական օրենսգրքի» համաձայն՝ սույն արարքը համարվում է գողություն, որի համար պետք հարուցվի քրեական գործ: Փաստի առթիվ անհրաժեշտ է դիմել ոստիկանություն:

•  Աշխատանքի իրավունք – 4 քաղաքացի

11. «Քաղաքացին մասնավոր տնտեսվարող սուբյեկտի մոտ աշխատանքի է անցել առանց աշխատանքային պայմանագրի, սակայն աշխատավարձը չեն վճարում: Ինչպե՞ս կարող է բողոքարկել և ստանալ աշխատավարձը»:

Աշխատանքային փոխհարաբերությունների ծագման և կարգավորման հիմքը հանդիսանում է աշխատանքային պայմանագիրը: Աշխատանքային պայմանագրի բացակայության դեպքում ծագած ցանկացած վեճի լուծումը ՀՀ «Աշխատանքային օրենսգրքով» սահմանված կարգով դառնում է անհնար:

Տվյալ դեպքում անհրաժեշտ է գրավոր դիմել Աշխատանքի տեսչություն՝ առանց պայմանագրի աշխատանքի անցնելու մասին տեղեկատվությամբ:

12. «Կարո՞ղ է ստանալ որդու աշխատավարձը նրա բացակայության դեպքում » :

ՀՀ «Քաղաքացիական օրենսգրքի» համաձայն՝ նման լիազորությունը հնարավոր է փոխանցել նոտարական վավերացում ունեցող լիազորագրով:

•  Քաղաքացիության իրավունք – 1 քաղաքացի

13. «Հաշվառման վայր /բնակության հասցե/ չունենալը հի՞մք է անձին անձնագիրչտրամադրելու համար»:

ՀՀ Կառավարության 1998թ. դեկտեմբերի 25-ի N 821 որոշման համաձայն ՀՀ քաղաքացիների անձնագրերը տրվում կամ փոխանակվում են ըստ ՀՀ քաղաքացիների մշտական, ժամանակավոր կամ փաստացի բնակության վայրի ՝ ՀՀ ներքին գործերի մարմինների, իսկ օտարերկրյա պետություններում ՀՀ դիվանագիտական ներկայացուցիչների կամ հյուպատոսական հիմնարկների կողմից : Ըստ էության մշտական հաշվառման վայր չունենալը հիմք չի հանդիսանում ՀՀ քաղաքցուն անձնագիր չտրամադրելու համար:

Մարդու իրավունքների պաշտպանությանն ուղղված ընթացքում գտնվող գործեր

•  Վրաստանի սահմանն ապօրինի հատելու պատճառով ՀՀ քաղաքացուն ձերբակալել են և պահում են Վրաստանում: /պատրաստվել է գրություն ՀՀ Արտգործնախարարությանը՝ գործի հանգամանքներն ուսումնասիրելու և պաշտպանության համար անհրաժեշտ քայլեր ձեռնակրկելու համար/: Համապատասխան գրություններ են ուղարկվել ՀՀ արտ.գործ. նախարարություն և Վրաստանում ՀՀ դեսպանատուն: Վրաստանում ՀՀ դեսպանատնիտց ստացվել է գրավոր տեղեկություն , որ քաղաքացին արդեն իսկ ենթարկվել է ազատազրկման և ապահովված է եղել փաստաբանով:

Միաժամանակ հայտարարություն է ուղարկվել ԶԼՄ-ներով՝ քաղաքացիներին զգուշացնելով, որ չհատեն Ռուս- Վրացական սահմանը ոչ պաշտոնական անցակետերով:

•  ՀՀ քաղաքացի չհանդիսացող, մի քանի բնածին, անբուժելի հիվանդություններով տառապող անձը զորակոչվել է զինծառայության ՀՀ-ում: Գրություն է ուղարկվել ՀՀ անձնագրային և վիզաներին վարչություն քաղաքացու ՀՀ քաղաքացի լինելու փաստը ճտելու համար: Համապատասխան գրություն է ուղարկվել նաև ՀՀ դատախազություն: