Բռնապետական ռեժիմների անպատասխանատվություն. այն սանձազերծեց ռուս-վրացական պատերազմը Հարավային Օսիայում
00:00, August 22, 2008 | Նորություններ | Հակամարտություններից տուժածների իրավունքներ
ՀՔԱ Վանաձորի գրասենյակի ղեկավար, իրավապաշտպան Արթուր Սաքունցը «Ուրբաթ» ակումբում հանդիպեց լրագրողներին՝ քննարկելով Հարավայի Օսիայի վերջին իրադարձությունները:
Իրավապաշտպանը ներկայացրեց իր տեսակետը օգոստոսի սկզբին Հարավային Կովկասի հարաբերական անդորրը խախտած ռուս-վրացական պատերազմի պատճառների ու տարածաշրջանում դրա հետեւանքների վերաբերյալ:
Հարավային Կովկասի սառեցված հակամարտություններից վրաց-հարավ-օսականով սկզիբ դրվեց դրանց թեժացմանն ու պատերազմի վերսկսման իրական վտանգին:
Սաքունցի գնահատմամբ, սրա հիմնական պատճառը Վրաստանի ու Ռուսաստանի իշխանությունների ոչ լեգիտիմությունն է. «այսինքն, եթե որեւիցե իշխանություն ունի պատասխանատվություն իր ընտրողների ու քաղաքացիների նկատմամբ, որովհետեւ ընտրված է, բնականաբար, մինչ նման քայլերի դիմելը, նա պատասխանատվություն պիտի կրի սեփական քաղաքացիների նկատմամբ կամ էլ մտածի, որ իր քայերի հետեւանքները կարող են վնասել իր ընտրողներին»,-լրագրողներին հայտնեց Սաքունցը:
Մինչդեռ վրացական եւ ռուսական իշխանությունների նման անպատասխանատվությունը հանգեցրեց «ավանտյուրայի» Հարավային Օսիայում:
Քննարկելով Ռուսաստանի եւ Վրաստանի իշխանությունների բռնապետական բնույթը՝ իրավապաշտպանն առաջինը ներկայացրեց վրացական իշխանությունների ոչ ժողովրդավար բնույթը, ինչը ակնհայտորեն զգացվեց տարածաշրջանում դեռեւս 2 տարի առաջ՝ 2007թ.:
«Այդ ժամանակաշրջանից վրացական իշխանությունները դարձան ավելի ավտորիտար ու բռնի ուժի կիրառումը խաղաղ ցուցարարների նկատմամբ Թբիլիսիիում չէր կարող անհետեւանք մնալ»,-լրագրողներին հայտնեց իր տեսակետը իրավապաշտպանը:
Նույն տրամաբանությամբ էլ Ռուսաստանի Դաշնությունում սանձազերծվել էր ռուս-չեչենական պատերազմը:
Խոսելով առաջինը հարձակվողի մասին, Սաքունցը անիմաստ համարեց այդ մասին քննարկումները՝ լրագրողների ուշադրությունը հրավիրելով այդ հարցում Հայաստանի դիրքորոշմանը եւ հայ-ադրբեջանական սառեցված հակամարտության շուրջ հետագա անելիքներին:
Իրավապաշտպանի մտահոգությունը պաշտպանության նախարար Սեյրան Օհանյանի վերջին հայտարարությունն էր, որով նա վստահեցրել էր Հայաստանում Վրաստանի արտակարգ եւ լիազոր դեսպանին, թե Հայաստանում գտնվող Ռուսաստանի բազաներից ոչ մի ինքնաթիռ չի բարձրացել եւ չի բարձրանա:
Սաքունցը ուսումնասիրելով հայաստանյան օրենսդրությունը՝ օտարերկրյա բազաների գտնվելու վերաբերյալ իրավական դրույթներ չի գտել:
«Դա նշանակում է, որ օրերից մի օր ռուսական տանկերը կարող են հայտնվել «Ազատության» հրապարակում հայկական տանկերի փոխարեն, իսկ պաշտպանության նախարարի հավաստիացումները երաշխիք չեն կարող լինել Հայաստանի քաղաքացու համար»:
«Հայաստանում եւ Ադրբեջանում նույն ավտորիտար ռեժիմներն են, իսկ դա բերում է այն հարցադրմանը, թե կա՞ն արդյոք երաշխիքներ, որ նման ձեւով մեր հակամարտությունը չի կարող վերադառնալ ռազմական փուլի»:
Միջազգային կառույցների դիրքորոշումը գնահատելիս Սաքունցը մատնացույց արեց ռուս խաղաղապահներին, որոնց գործողությունները արժեզրկեցին տարածաշրջանում խաղաղապահների առաքելությունը:
Փաստորեն, խաղաղապահ առաքելություն իրականացնող երկիրը Հարավային Օսիայում դարձավ հակամարտող կողմ: Նման դեպք ՄԱԿ-ի պատմության ընթացքում, որն ապահովում է խաղաղապահների առաքելությունը, Սաքունցը չի հիշում:
Միջազգային կազմակերպությունները, որոնք աչք են փակել Ռուսաստանում, Վրաստանում մարդու իրավունքների խախտման դեպքերի վրա, արդյո՞ք դրանով չնպաստեցին զինված հակամարտության հնարավորությանը երկու երկրների միջեւ: Սա եւս ՀՔԱ Վանաձորի գրասենյակի ղեկավարի համար մտահոգության լուրջ հիմքեր է ձեւավորել:
Իրավապաշտպանի մյուս մտահոգությունը ղարաբաղյան հակամարտության խաղաղ լուծման վերափոխումն է պատերազմի, ինչի նախադեպը Հարավային Կովկասն արդեն ունի Հարավային Օսիայի օրինակով: Հայաստանի եւ Ադրբեջանի գործող իշխանությունների ոչ լեգիտիմությունը Սաքունցին ստիպում է մտահոգվել, թե Հարավային Կովկասի մյուս՝ հայ-ղարաբաղյան հակամարտությունը եւս կարող է վերածվել պատերազմական գործողությունների: «Հակառակը համոզելու երաշխիքներ երկու երկրների իշխանությունները չունեն, քանի դեռ երկուսում էլ շարունակվում են խախտվել մարդու իրավունքները»,-մտահոգվում է Սաքունցը: