Հակամարտության արձագանքը. ղարաբաղյան հակամարտության գոտում դեռևս խնդիր է ռազմագերիների, անհետ կորածների հարցը
00:00, April 14, 2010 | Մամլո հաղորդագրություններ | Հակամարտություններից տուժածների իրավունքներ
Հայաստանում այս պահին կան ադրբեջանցի մեկ ռազմագերի և մեկ գերեվարված քաղաքացի: Ադրբեջանում կան 6 հայ ռազմագերիներ, իսկ ադրբեջանական բանտերում`5 հայ քաղաքացիներ:
Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի երևանյան գրասենյակի աշխատակիցները պարբերաբար այցելում են նրանց, ծանոթանում, թե ինչ պայմաններում են նրանց պահում, ինչպես նաև կապի միջոց են հանդիսանում նրանց ու նրանց հարազատների միջև:
Հայկական կողմը բազմիցս մեղադրել է Ադրբեջանին` Ժնևի կոնվենցիայի դրույթները խախտելու մեջ` կապված Ադրբեջանում գտնվող հայ գերիներին պահելու պայմանների և նրանց իրավունքների պաշտպանության հետ:
Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի երևանյան գրասենյակի հաղորդակցման ծրագրերի ղեկավար Աշոտ Աստաբացյանն ասում է, որ գերիներին պահելու պայմանների մասին իրենք տեղեկություններ չեն հրապարակում կամ չեն գաղտնազերծում:
“Ես չեմ կարող պատասխանել այդ հարցին: Դուք պետք է հասկանաք, որ եթե ես նման տվյալներ հրապարակեմ, ապա մենք ուղղակի այդ մարդկանց չենք կարող այցելել”,- ասում է Աստաբացյանը:
Այսօր ղարաբաղյան հակամարտության գոտում 4565 անհետ կորած կա: Հայաստանում անհետ կորած է համարվում 401 մարդ, որոնցից 323-ի ընտանիքների հետ գրասենյակի ներկայացուցիչները հանդիպումներ են անցկացրել և հավաքել անհրաժեշտ տվյալներ: Աստաբացյանն ասում է, որ մյուսների հարազատները կա’մ երկրում չեն, կա’մ հոգեբանորեն պատրաստ չեն:
Ըստ ԿԽՄԿ-ի` Ղարաբաղում անհետ կորած են համարվում 457 մարդ, իսկ Ադրբեջանում՝ 3697: Անհետ կորածների թվում են տասը այլազգիներ:
ԿԽՄԿ երևանյան գրասենյակի աշխատակիցը նշում է, որ անհետ կորածների հարազատներն ունեն սոցիալական, տնտեսական խնդիրներ, որոնք լուծման կարիք ունեն:
“Կարծում ենք` օրենսդրության մշակման անհրաժեշտություն կա, որը հենց կաջակցի անհետ կորածների ընտանիքներին: Ներկայումս Հայաստանի արտգործնախարարության հովանու ներքո ստեղծվել է աշխատանքային խումբ, որն էլ զբաղվում է այդ հարցով”,- ասում է նա:
Եթե արձանագրվում են գերիների նկատմամբ բռնության կամ իրավունքների ոտնահարման դեպքեր, միջազգային կազմակերպությունը դիմում է իշխանություններին`միջոցներ ձեռնարկելու համար: Թե որքան հաճախակի են գրանցվում նման դեպքեր, Աստաբացյանն պատասխանում է` “Կներեք, բայց դա գաղտնիք է”:
2010 թ. հունվարի 10-ին հինգ հոգանոց հայ ընտանիքը հատել էր հայ-ադրբեջանական սահմանը: Ընտանիքի հայրը` Պետրոս Գևորգյանը, կնոջ և երեք անչափահաս երեխաների հետ (7, 6 և 3 տարեկան) “Երազ” մակնիշի ավտոմեքենայով, չենթարկվելով հայ սահմանապահների նախազգուշական հրահանգներին, ճեղքել էր հայ-ադրբեջանական սահմանին տեղակայված արգելափակոցները և, հատելով Երևանից դեպի հարավ-արևելք 50 կմ հեռավորության վրա գտնվող սահմանը, մտել Նախիջևանի տարածք:
Աստաբացյանը տեղեկացրեց, որ իրենք չեն զբաղվում այդ ընտանիքով, քանի որ այդ հարցով իրենց ոչ ոք չի դիմել:
“Բացի այդ, նրանք հակամարտության հետևանքով չեն այնտեղ հայտնվել: Դա դեռևս մեր իրավասություններից մի քիչ դուրս է: Այդ գործն այնքան էլ պարզ չէ”,- ասում է նա:
Ինչ վերաբերում է կոմիտեի լիազորություններին և երբևէ դրանք կիրառելուն` Աստաբացյանն ասում է. “Երկխոսություն իշխանությունների հետ, համապատասխան հաշվետվություն է պատրաստվում ու ներկայացվում իշխանություններին: Եթե հարցեր կան, որոնց պետք է արձագանքել, ապա քննարկումներ են կազմակերպվում”:
ԿԽՄԿ-ի գործառույթը մարդասիրական նպատակով գերիներին այցելելն է, նրանց պահելու վայրերը զննելը: Կարմիր խաչը գործում է 130 տարի:
“Դոնոր կազմակերպությունները շարունակում են ֆինանսավորել, իսկ միջազգային հանրությունն էլ վստահում է կազմակերպությանը, ուրեմն երևի թե արդյունքներ կան”,- ասում է ԿԽՄԿ երևանյան գրասենյակի հաղորդակցման ծրագրերի ղեկավարը:
ԱՂԲՅՈՒՐԸ`
http://armenianow.com/hy/social/human_rights/22311/icrc_on_pows_missing_persons