«Զինվոր պիտի մահանա, որ բանակում չծառայելու գինը բարձրանա»
06:20, December 23, 2013 | Այլ լրատվամիջոցներ, Նորություններ | Արդար դատաքննության իրավունք, Զինծառայողների/Զորակոչիկների իրավունքներ, Կյանքի իրավունք | Զինված ուժեր2011թ. դեկտեմբերի 30-ին «Նորք» ինֆեկցիոն հիվանդանոցում բուժանձնակազմի անփույթ վերաբերմունքի պատճառով ջրծաղիկ հիվանդությունից մահացած զինծառայող Հայկ Խաչատրյանի գործը մեկ տարի ու կես քննելուց հետո դատարանը որոշել է գործը փակել, եւ արդյունքում զինծառայողի հոր՝ Մովսես Խաչատրյանի խոսքերով՝ «տեղի ունեցած բացահայտ հանցագործությունից հետո դատարանը որոշել է հերթական հանցագործությունը կատարել եւ անպատիժ թողնել ամբաստանյալներին»:
«Բանը հասավ նրան, որ իմ երեխին հողը դրեցին, իսկ հիմա դատարանը փառքով իր սուրը դնում է պատյան ու հայտարարում, որ «ճակատագիր էր՝ մահացավ» եւ որոշում է կիրառել համաներում եւ ազատ արձակել հանցագործներին, ովքեր անուշադրության մատնելով հիվանդ զինվորին՝ ցուցաբերեցին անպատժելի անտարբերություն, եւ որի արդյունքում այսօր իմ որդին չկա»,- ասաց Մ. Խաչատրյանը:
Մի քանի օրից կլրանա երկու տարին, ինչ ընտանիքը սգում է զինվորի կորուստը: ԳԱԼԱ-ն այցելել է Սպանդարյան գյուղ, ուր ապրում է Խաչատրյանների ընտանիքը: Զոհված Հայկ Խաչատրյանի մայրը մեզ դիմավորեց հուզված եւ արցունքոտ աչքերով: Նա միայն փոխանցեց, որ ընտանիքը արդեն երկրորդ տարին է՝ Նոր տարի չի անելու: «Հենց ազիզ օրով մեր «Նոր տարին բերեցին» ու դրանից հետո էլ մենք Նոր տարի չենք անի… դատավարություններից ոչ մի հույս չունենք, գիտենք նաեւ, որ ոչնչով մեր կորցրածը հետ չենք բերի ու կապրենք կիսատ…»:
ԳԱԼԱ-ն զրուցեց Հայկ Խաչատրյանի հոր՝ Մովսես Խաչատրյանի հետ:
-Պարոն Խաչատրյան, Հայկ Խաչատրյանի մահվան երկու տարին լրացավ, դատաքննությունն ի՞նչ փուլում է, ի՞նչ ակնկալիքներ ունեք:
-Այս հանցագործությունը կատարվել է իմ աչքի առջեւ, եւ ոչ ոք պատիժ չի կրում: Բացի այդ, երկրի նախագահը ոչ մի նշանակություն չի տալիս, հակառակը՝ նա այսօր կանգնած է հանցագործների կողքին, եւ ես կապացուցեմ, թե ինչպես… խոսքը միայն իմ որդու գործի մասին չէ, այլ ընդհանրապես, եւ այս երկիրը դարձել է իտալական կլանների օրինակով գործող մի համակարգ, որը պետք է կատարի հանցագործություն, հետո պարտակի, որից հետո ձեւական մեկ երկու հոգու ժամանակավորապես մի քանի ամիս դնի ցույց տա, թե՝ տեսեք, մի հրեշի բռնել ենք, եւ կարճ ժամանակ հետո հո՛պ, «համաներում»:
Ես գիտեմ սովորական հավ ու ճիվ գողացողը էլի նստած են, իսկ Թամամյանը, ում ձեռքերն էլի արյունոտ էին, քիչ առաջ ցույց տվեցին, որ ազատվելու է: Ցույց տվեցին, թե՝ տեսեք ստահակի ենք բռնում, ու հետո քեֆ-ուրախությամբ ցույց են տալիս ազատ արձակումը: Ով ոճրագործ է, արագ բաց են թողնում, սա ի՞նչ է նշանակում:
-Այս գործում ամբաստանյալները եւս համաներում են հայցել դատարանից… բայց խնդրում եմ ներկայացրեք դատաքննության ընթացքը:
-Նախաքննությունը այսպես սկսվեց. սկսեցին, հոդված դրեցին, գործ հարուցեցին, սկզբում ասացին 3-6 տարի ազատազրկում կհասնի նրանց, ովքեր մեղավոր են: Երկու ամիս նստեցին, հետո ազատ արձակեցին, եւ Գեւորգ Կոստանյան կոչվածը միանգամից հոդվածները փոխեց: Հետո դառավ 0-3 տարի ազատազրկում կամ 200 հազար դրամ տուգանք: Խնդրեմ, երկիր է. մարդ են սպանում՝ 200 հազար դրամ տուգանք: Խոսելը անիմաստ է: Էդ հոդվածները դրեցին եւ գործը մտցրին դատարան: Միջնորդություն ներկայացրինք, թե ինչու հոդված փոխեցին: Ոչ ոք բանի տեղ չդրեց: Հետո սկսեցին ժամանակ ձգել, նիստեր գումարել ամիսը մեկ՝ այսօր փաստաբանը չկա, վաղը դատախազը չկա եւ այսպես շարունակ: Սկսեցինք բողոքել, դրանից հետո ինձ հայտնում էին, ասում էին՝ գիտես, նիստ չկա, մի արի (չէ՞ որ ես Գավառից էի գնում Երեւան):
Հետո եկավ հասավ մայիս-հունիս ամիսները, մտածեցին, որ կրկնակի փորձաքննություն նշանակեն, որ էլի մեղմացնեն եւ մի չորս-հինգ ամիս էլ ձգձգեն, մինչեւ գա հասնի համաներում, որ էդ մի թեթեւ պատիժն էլ չկրեն: Ես 25 տարվա աշխատանքային ստաժ ունեմ ոստիկանությունում եւ լավ եմ հասկանում եմ՝ ինչ արեցին:
-Այսինքն, հիմա ստացվում է, որ…
Ես հիմա կասեմ՝ ինչ է ստացվում. դե ֆակտո երեխես հիվանդացել է, դիմածնոտային ներվի բորբոքում է ունեցել, տեր չեն եղել, հանել են սոված-ծարավ, ցրտին վազեցրել են, ասել են «սիմուլյանտություն» մի արա, հետո տարել են հիվանդանոց դիմածնոտային ներվի բորբոքումով, պառկեցրել են ջրծաղիկով հիվանդի սենյակում, երեխան հիվանդացել է ջրծաղիկով, տեր չեղան, ու երեխաս մահացավ, իսկ հիմա հեքիաթ են պատմում, թե մեղավոր չեն: Ահա ինչ է ստացվում:
Իսկ հիմա էդ բիզնեսից խոսեմ, որ սկզբից ասացի, ուշադիր լսեք, խնդիրն այս է, ես աշխատել եմ երկար տարիներ. բոլորն ազատվում են բանակից: Այն ժամանակ գինը 5-6 հազար դոլար էր, հիմա՝ 20 հազար: Դա պետք է, նրանց պետք են մահերը, որ բիզնես անեն: Սա էլ սովորական բիզնես է: Ոնց որ տեսախցիկը, որ մեկի բիզնեսն է, սա էլ մեկ ուրիշինն է, ով աշխատում է, մուծվում Սերժին, ով էլ կազինո է գնում: Դա էլ է բիզնես, մարդ պիտի մահանա, որ գինը բարձրանա, չէ՞… իսկ ինչ մնում է բժշկին, ո՞նց դատեն բժշկին… դա բժիշկն է, չէ՞, դնում-գրում է «նեգոդնի»՝ ծառայության ենթակա չէ: Իրա հացը կտրի՞, բա կազինո էլ ո՞նց գնա:
-Դատավորը վերջին նիստերից մեկի ժամանակ հայտարարեց, թե Հայկ Խաչատրյանի ճակատագիրն էր բանակում վաղաժամ մահը: Դա ձեզ վիրավորել էր…
-Նոր իրավաբանական տերմին է օգտագործում՝ ճակատագիր: Պատկերացնու՞մ եք ինչ է ասում, նոր իրավաբանական տերմինալոգիա է: Արարք է կատարված, արարքը որակում է «ճակատագիր» եւ բացահայտումների գնում: Մենք ստիպված հայտարարեցինք, որ էդ խեղկատակությանը էլ չենք մասնակցում:
-Այսինքն, եթե անգամ հրապարակեն վճիռը, ներկա չե՞ք գտնվելու:
-Իհարկե ոչ, գնամ ի՞նչ անեմ, ինչի՞ն մասնակից լինեմ, խեղկատակությա՞նը: Ի՞նչ, արդարադատությու՞ն պիտի ծնվի: Ես պիտի բողոքեմ, իմ հույսը Եվրոպական դատարանն է:
Գիտեմ, որդիս հետ չի գա, բայց ուզում եմ պատժվեն, որ ուրիշները զոհ չգնան:
-Դուք նամակ էիք պատրաստում Ս. Սարգսյանին, ուղարկեցի՞ք:
-Նամակ շատ եմ գրել, բայց ծիծաղելու պատասխան են տվել, այդ իսկ պատճառով մտածեցի, մտածեցի եւ հրաժարվեցի նամակ գրել… հետո գրեմ, եթե դեմս մարդ կա, բայց ո՞ւմ գրեմ: Ուզում էի գնալ նաեւ ընտանիքով նրա նստավայրի դիմաց «գալադովկա» հայտարարել, բայց փոշմանեցի, այդ մարդը ինքը հանցագործներին հովանավոր է, ես նրանից ի՞նչ պահանջեմ: Նա հանցագործների ղեկավար է, կլանի պարագլուխ է, իրան որ ի՞նչ դիմեմ, ո՞ւմ դիմեմ: Եթե մի երկրում օրենք չկա, ի՞նչ անես, չի իրականացվում, ոչ թե արդարադատություն են իրականացնում, այլ պատվեր… ուղղակի կառույցներ են, որ ժամանակի վրա խաղան, ձեւական կողմը ապահովեն, ընթացակարգ ապահովեն:
-Պարոն Խաչատրյան, դուք 25 տարի համակարգում եք աշխատել եւ այսօր խոսում եք անիրավությունից եւ անօրենությունից:
-Միշտ այսպես է եղել, այն ժամանակ ավելի շատ քիչ մարդասիրություն երեւի կար, վախ կար, բայց վերնախավի նկատմամբ, հիմա վերից վար ինչ պետք է անում են:
Երեխայից հետո մի հինգ ամիս մնացի համակարգում, հույս ունեի, որ օրենքը կկիրառվի, պատիժ կկրեն, բայց տեսա՝ ոչ: Գիտեք ինչի հույս ունեի: Հենց սկզբից դեպքից հետո հանձնաժողով ստեղծվեց, Հ1-ով ցույց տվեցին, ինձ հրավիրեցին Օհանյանի մոտ: Հետո պարզվեց, որ նման բան չկար, դա միֆ էր, մարդիկ էին բռնել բերել ներկայացրել: Ոչ թուղթ եկավ հանձնաժողովից, ոչ մի բան: Հետո Գ. Կոստանյան կոչեցյալը լրիվ նստած էին բիզնեսի վրա, թե եղածներից ոնց կարող են գումար նստեցնել իրենց հաշիվներին: Խոսքերը պտտվում գալիս հասնում էին: Էլ ո՞նց մնայի համակարգում: Մնայի ՞ինչ անեի. մեկի երեխան չգնար բանակ, գնայի ասեի՝ ինչու՞ չեք գնում բանակ, հա՞:
Հետո էլ մի նամակ գրեցի Սերժին, էդ իրա «հավատանք եւ փոխենք» մոտիվներով: Դրանից հետո հարց դրեցին, ասացին՝ ֆորմադ հագի (ես սկզբում կամուկաց էի, բայց պագոններից հրաժարվել էի, չէի կրում ֆորմա, ամաչում էի), կանչեցին ասացին՝ ֆորմա հագի, ես էլ ասացի՝ դուք էլ, ձեր ֆորման էլ, պագոններն էլ, շպրտեցի, դիմում գրեցի ու դուրս եկա էդ խայտառակ համակարգից:
Աղբյուրը՝ http://www.galatv.am/news/view/news_2112201458.html