0 8000 12 11

2009 թ. մայիսին Հելսինկյան Քաղաքացիական Ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակ իրավախորհրդատվություն ստանալու համար դիմել են 17 քաղաքացիներ:

Քաղաքացիների կողմից ներկայացված տեղեկատվության հարցումները վերաբերել են թե° մարդու իրավունքներին, թե° տվյալ օրենքի կիրառումն ապահովող սահմանված օրենսդրական մեխանիզմներին:

Անձի անձեռնամխելիության իրավունք

1. 2009 թ. ապրիլի 25-ին` ժամը 10:00-ի սահմաններում, քաղաքացի Ա. Մ.-ին կանչել են ՀՀ ոստիկանության Վանաձորի բաժնի Գուգարքի քննչական բաժին: Նշված օրը և ժամին Ա. Մ.-ն ներկայացել է ոստիկանություն, քննիչը նրան հայտնել է, որ գյուղում գողություն է կատարվել և կասկածվում է Ա. Մ.-ն: Քննիչն առաջարկել է Ա. Մ.-ին, որ նա օգնի մեղավորին գտնելու հարցում, իսկ Ա. Մ-ն պատասխանել է, որ ոչինչից տեղյակ չէ և չի կարող օգնել:

2009 թ. մայիսի 11-ին` ժամը 16:00-ի սահմաններում, ոստիկանության աշխատակից Ա. Սարգսյանը հեռախոսազանգով հայտնել է Ա. Մ.-ին, որ նա 2009 թ. մայիսի 12-ին ներկայանա ոստիկանության բաժին:

2009 թ. մայիսի 12-ին` ժամը 9:00-ին, Ա. Մ.-ն ներկայացել է ոստիկանության բաժին, որտեղ Ա. Սարգսյանը սպառնացել է Ա. Մ.-ին, թե կգան մարդիկ, որոնք կստիպեն նրան խելոք ասել ամեն ինչ: Այնուհետև նույն սենյակ են եկել ոստիկանության մեկ այլ աշխատակից և մի խումբ այլ անձիք, որոնց Ա. Մ.-ն կարող է դեմքով ճանաչել: Վերջիններս ծեծի և հոգեբանական ճնշումների են ենթարկել Ա. Մ.-ին, ինչի արդյունքում էլ նա ստորագրել է իրեն ներկայացված փաստաթղթերի տակ:

Ցուցմունքների հիման վրա քաղաքացուն կալանավորել են և տեղափոխել «Վանաձոր» քրեակատարողական հիմնարկ:

Կազմակերպության կողմից հաղորդում է ուղարկվել ՀՀ դատախազություն քաղաքացու խոշտանգման փաստի հիման վրա քրեական գործ հարուցելու համար:

Սպառողների իրավունք

2. Քաղաքացի Ա. Ա. -ն գրավոր դիմել է կազմակերպությանը իր խնդրի կարգավորմանն աջակցելու խնդրանքով: Խնդիրը կայանում է նրանում, որ Մյասնիկյան 12 շենքի ջրագծի վթարը վերացնելով` «Լոռի ջրմուղկոյուղի» ՓԲԸ-ի աշխատակիցները դադարեցրել են այդ շենքին կից՝ Ա. Ա.-ին պատկանող Վարդանանց 106 տան ջրամատակարարումը:

Կազմակերպության անունից քաղաքացու համար դիմում է պատրաստվել` ուղղված «Լոռի ջրմուղկոյուղի» ՓԲԸ-ին` խնդրանքով, որ համապատասխան միջոցներ ձեռնարկվի ջրամատակարարումը վերականգնելու կապակցությամբ:

12.06.09 թ. «Լոռի ջրմուղկոյուղի» ՓԲԸ-ն ուղարկել է թիվ 09-390 պատասխան գրություն, ըստ որի` քաղաքացու ջրամատակարարումը կվերականգնվի միայն սեփականատիրոջ կողմից ջրագծի վթարային հատվածը վերականգնելուց հետո:

3. Ջրամատակարար կազմակերպությունը` «Լոռու ջրմուղկոյուղի» ՓԲԸ-ն, քաղաքացուն սպառած ջրի դիմաց վճարի պարտքի վերաբերյալ պարտավորագիր է ներկայացրել, մինչդեռ քաղաքացին վճարել է և ունի իր կողմից սպառած ջրի դիմած վճարման անդորրագրերը:

Կազմակերպության կողմից քաղաքացու համար պատրաստվել է դիմում` ուղղված «Լոռի ջրմուղկոյուղի» ՓԲԸ-ին` վերահաշվարկի խնդրանքով:

Այս կարգի խնդրով դիմել են 2 քաղաքացիներ:

4. Քաղաքացին փաստացի չի բնակվում սեփականության իրավունքով իրեն պատկանող տանը, սակայն գոյացել են կոմունալ վճարներ: Քաղաքացին ինչպե՞ս կարող է չվճարել գոյացած պարտքը:

Քաղաքացուն խորհուրդ է տրվել տեղեկանք վերցնել թաղամասային հիմնարկից այն մասին, որ ինքը փաստացի չի բնակվել այդ հասցեում, հետևաբար` չէր կարող օգտվել կոմունալ ծառայություններից:

Սեփականության իրավունք

5. Առուվաճառքի պայմանագրի հիման վրա քաղաքացին ձեռք է բերել հողամաս, որն օգտագործել է շուրջ 20 տարի, սակայն հողամասի նկատմամբ սեփականության իրավունքը օրենքով սահմանված կարգով չի գրանցվել: Համայնքի ղեկավարը այդ նույն հողամասն առանց իրավական ձևակերպման հատկացրել է մեկ այլ քաղաքացու: Քաղաքացին ինչպե՞ս կարող է հողամասի նկատմամբ օրենքով սահմանված կարգով ձեռք բերել սեփականության վկայական:

Կազմակերպությունը քաղաքացուն օգնել է պատրաստել տեղեկատվության հարցում` ուղղված Լոռու մարզի Վանաձորի մասնաճյուղի արխիվ ՊՈԱԿ-ին` սեփականության իրավունքով տվյալ հողամասի պատկանելիությունը ճշտելու նպատակով:

6. Քաղաքացին ինչպե՞ս կարող է առանձնացնել բաժնային սեփականության իրավունքով իրեն պատկանող բնակարանի իր բաժինը:

Քաղաքացու համար կազմակերպության կողմից պատրաստվել է գրավոր դիմում` ուղղված բնակարանի մյուս բաժնի սեփականատիրոջը` օրենքով սահմանված կարգով բնակարանի իր բաժինը առանձնացնելու առաջարկությամբ` դիմումում նշելով, որ փոխադարձ համաձայնության բացակայության դեպքում բաժնային սեփականությունից իր բաժինը կառանձնացվի դատական կարգով:

7. Քաղաքացին ինչպե՞ս և ի՞նչ ժամկետներում կարող է ընդունել մահացած մոր ժառանգությունը, եթե կտակ չկա:

ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի համաձայն` եթե չկա կտակ, ժառանգությունը կատարվում է ըստ օրենքի և ընդունվում 6 ամսյա ժամկետում: Ժառանգության վկայագիր ստանալուց հետո տվյալ ժառանգության նկատմամբ սեփականության իրավունքը ենթակա է գրանցման Անշարժ գույքի կադաստրի պետական կոմիտեում:

8. Վանաձորի քաղաքապետարանը հայց է ներկայացրել համայնքի բնակչի դեմ` ապօրինի զբաղեցրած համայնքային սեփականություն հանդիսացող բնակարանից վտարելու պահանջի մասին: Մինչդեռ, քաղաքացին այդ բնակարանը փաստացի օգտագործում է 18 տարի, իր միջոցներով վերանորոգել է և բարեխղճորեն իրականացրել վճարումները: Քաղաքացին ինչպե՞ս կարող է տվյալ բնակարանի նկատմամբ ճանաչել իր սեփականության իրավունքը:

Կազմակերպության կողմից քաղաքացու համար պատրաստվել է հակընդդեմ հայցադիմում՝ ապօրինի զբաղեցված համայնքային սեփականություն հանդիսացող բնակարանից վտարելու պահանջն անվավեր ճանաչելու և բնակարանի նկատմամբ սեփականության իրավունքը գրանցելու պահանջով, քանի որ քաղաքացին ավելի քան տասը տարի բարեխիղճ օգտագործել է նշված բնակարանը` իրականացրել վերանորոգում, ապամոնտաժում:

Զորակոչիկների իրավունք

9. Քաղաքացին կարո՞ղ է արդյոք որդուն շարային մոտոհրաձգային ծառայությունից մարզիկների համար նախատեսված զորամաս տեղավորել, քանի որ տղան մասնակցել է բազմաթիվ մրցաշարերի, ունի բազմաթիվ պատվոգրեր, հավաստագրեր, մեդալներ, իսկ մոտոհրաձգային զորամասում ծառայելը խոչընդոտում է նրա մարզական առաջընթացին:

Կազմակերպության կողմից քաղաքացու համար պատրաստվել է դիմում՝ ուղղված ՀՀ պաշտպանության նախարարությանը:

10. Ինչպե՞ս է կարգավորվում երկքաղաքացիություն ունեցող անձանց զինապարտության հարցը:

«Զինապարտության մասին» ՀՀ օրենքի համաձայն` ՀՀ քաղաքացիություն ընդունած այլ պետության քաղաքացիություն ունեցող անձը ազատվում է Հայաստանի Հանրապետությունում զինվորական ծառայությունից, եթե մինչ երկքաղաքացիությունն ընդունելը այլ պետությունում անցել է 12 ամիս զինվորական կամ 18 ամիս այլընտրանքային ծառայություն:

Այլ պետության քաղաքացիություն ընդունած ՀՀ քաղաքացին չի ազատվում պարտադիր զինվորական ծառայությունից:

Աշխատանքային իրավունք

11. Քաղաքացին կարո՞ղ է արդյոք ամենամյա արձակուրդից բացի ունենալ ևս 60 օր տևողությամբ արձակուրդ:

ՀՀ աշխատանքային օրենսգրքի համաձայն` տվյալ քաղաքացուն ամենամյա արձակուրդից բացի կարող է տրամադրվել չվճարվող արձակուրդ ոչ ավելի, քան 30 օր:

Քաղաքացիական իրավունք

12. Քաղաքացին քաղաքապետարանից գրություն է ստացել` մեքենայի գույքահարկի վճարման պահանջով, թեև իր մեքենայի պետհամարանիշները հանձնված են Վանաձորի պետավտոտեսչության աշխատակիցներին: Քաղաքացին ինչպե՞ս կարող է իմանալ պարտքի գոյացման աղբյուրը:

Քաղաքացու համար կազմակերպությունը պատրաստել է դիմում` ուղղված քաղաքապետարանին` վճարման ժամկետները երկարացնելու խնդրանքով և պարզելու, թե ինչպես է գոյացել պարտքը, և տեղեկատվության հարցում` ուղղված Վանաձորի պետավտոտեսչությանը` մեքենայի կարգավիճակը պարզելու նպատակով:

13. Քաղաքացու աշխատանքային գրքույկի մեջ, ամուսնության, այնուհետև ամուսնալուծության պատճառով 2 անգամ ազգանվան փոփոխություն է կատարվել: Նա տեղափոխվել է Ռուսաստանի Դաշնություն և այնտեղի քաղաքացիություն ձեռք բերել: Ցանկանում է կենսաթոշակի անցնել, բայց նրան մերժում են` պատճառաբանելով աշխատանքային գրքույկի ջնջումները: Ինչպե՞ս կարող է քաղաքացին ապացուցել փաստաթղթի իսկությունը:

Քաղաքացին աշխատանքային գրքույկում նշված անունը կարող է համապատասխանեցնել անձնագրում նշված անվանը դատարան համապատասխան պահանջի դիմում ներկայացնելով:

14. Քաղաքացու անունը անձնագրում և աշխատանքային գրքույկում չի համապատասխանում: Քաղաքացին ինչպե՞ս կարող է աշխատանքային գրքույկում նշված անունը համապատասխանեցնել անձնագրում նշված անվանը:

Քաղաքացու համար կազմակերպության կողմից պատրաստվել է դիմում` ուղղված Լոռու մարզի ընդանուր իրավասության դատարանին` իրավաբանական նշանակություն ունեցող փաստի հաստատման վերաբերյալ:

Դատավարական իրավունք

15. Խուլ և համր աղջիկը ամուսնալուծության և երեխաների խնամակալության հայց է ներկայացրել: Դատական նիստը տեղի է ունեցել առանց մոր և թարգմանի: Քաղաքացին ինչպե՞ս կարող է իմանալ դատական նիստի ժամանակ ինչ վճիռ է կայացվել:

Քաղաքացին դատական նիստին կայացված վճիռը կարող է պահանջել դատարանից:

16. Քաղաքացին ինչպե՞ս կարող է օրենքով ճանաչել իր որդու անգործունակությունը:

Քաղաքացուն անգրծունակ ճանաչելու վերաբերյալ գրծը կարող է սկսվել նրա ընտանիքի անդամների դիմումի հիման վրա: Անգործունակ ճանաչելու վերաբերյալ դիմումը տրվում է տվյալ քաղաքացու բնակության վայրի դատարանին, իսկ եթե այդ անձը գտնվում է հոգեբուժական հիմնարկում` ապա բուժական հիմնարկի գտնվելու վայրի դատարանին:

17. Քաղաքացու որդու նկատմամբ, որը գտնվում է Ռուսաստանի Դաշնությունում, Դատական ակտերի հարկադիր կատարման ծառայությունը հայտարարել է հետախուզում: Քաղաքացին ինչպե՞ս կարող դադարեցնել որդու նկատմամբ հայտարարված հետախուզումը:

Քաղաքացուն բացատրվել է, որ Դատական ակտերի հարկադիր կատարման ծառայության գործողությունները օրենքի շրջանակում են և հետախուզումը կարող է դադարեցվել միայն դատարանի վճռով իր տղայի վրա դրված պարտավորության կատարումից հետո: