«Պարզ է, որ գումարները չենք ստանում Լֆիկ Սամոյից, Գագիկ Ծառուկյանից կամ Թոխմախի Մհերից»
13:57, September 17, 2013 | Նորություններ
Հարցազրույց «Հելսինկյան Քաղաքացիական Ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակի» ղեկավար, իրավապաշտպան Արթուր Սաքունցի հետ
-Պարոն Սաքունց, քանի որ խոսելու ենք գրանտների մասին, սկսենք նրանից, թե «Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակին» ո՞ր կազմակերպություններն են հովանավորում:
–Որպես ՀԿ՝ ունենք մեր օրինական դոնորները: Պարզ է, որ գումարները Լֆիկ Սամոյից, Գագիկ Ծառուկյանից կամ Թոխմախի Մհերից չենք ստանում: Աշխարհում կան ճանաչված հիմնադրամներ, որոնց մարդու իրավունքների պաշտպանության ոլորտի վերաբերյալ ծրագրեր ենք ներկայացնում եւ ստանում հովանավորություն: Մեզ հովանավորում է «Բաց հասարակության ինստիտուտը», մինչեւ վերջերս՝ «Նորվեգիայի Հելսինկյան կոմիտեն»: Հովանավորության մեջ վատ բան չեմ տեսնում: Եթե Հայաստանը Համաշխարհային բանկից վարկ է վերցնում, այդպիսով հովանավորվու՞մ է, թե՞ ոչ: Պարզապես, ըստ ծրագրի, ստացած վարկի դիմաց, բանկը տվյալ պետությունում կատարում է ներդրում: Պետությունն ասում է՝ գումարի տեսակետից այս-այս պայմաններն ինձ ձեռք է տալիս, ուստի վարկը վերցնում է:
-Եթե իրականացնում եք ծրագրեր, հիմնականում դա դոնորների ցանկութա՞մբ է, թե՞ ՀԿ-ն ինքն է որոշում՝ ինչ անել:
-Մենք ենք որոշում՝ ինչ անենք, ե՞րբ եւ ո՞նց անենք, մի քիչ կոպիտ հնչեց, բայց սա է իրականությունը: Դրամաշնորհները նպաստում են, որ լուծվեն երկրում այս կամ այն ոլորտի հիմնախնդիրները: Ո՞վ է երկրի մասին ավելի շատ մտածում, դրսից դրամաշնորհ ստացո՞ղը, թե՞ ներսի փող ունեցողը:
-Կա՞ն գրանտներ, որոնք երկրի համար քայքայիչ ազդեցություն ունեն: Գիտեմ, որ ԽՍՀՄ տարիներին արգելված էր գրանտներ վերցնելը:
-Երկիրը քայքայողը ոչ թե գրանտներն են, այլ կոռուպցիան, իրավունքի գերիշխանության բացակայությունը: Եթե մրգի միջուկը փչացած է, ինչքան ուզում է ասեն՝ դրսից փչացրեցին, ծառից վայր ընկավ՝ փչացավ: Դրամաշնորհների մասին խոսում են նրանք, ովքեր ուզում են, որ իրենց երկրում լինի կոռուպցիա, երկիրը մեկուսանա: Մարդու իրավունքների պաշտպանության վերաբերյալ գրանտներ տալիս է հիմնականում ԱՄՆ-ը, քանի որ ժողովրդավարական երկիր է: Տեսե՞լ եք, որ Չինաստանը կամ Ռուսաստանը տրամադրեն: Ուինսթոն Չերչիլը ժամանակին մի լավ բան էր ասում՝ «Ժողովրդավարությունն էլ մի լավ բան չի, սակայն մարդկությունը մինչեւ հիմա դրանից ավելի լավ բան դեռեւս չի հնարել»: Միաժամանակ, եթե դու դրամաշնորհ ես ստանում, չի նշանակում, որ հավաքում ես պետական գաղտնիք հանդիսացող տեղեկութուններ, որ փոխանցես քո դոնորին: Ինչ մնում է ԽՍՀՄ-ին, այդ ժամանակ կար միան պետական դրամաշնորհ, որովհետեւ ավտորիտար երկիր էր: Պետությունն ինքն էր որոշում՝ քեզ համար որն է լավ, կամ վատ, դու ինչ շոր պետք է հագնես, կամ չհագնես:
-Որոշ մարդիկ ասում են՝ Սորոսի տրամադրած գրանտները երկրներ են քայքայում: Եթե ԱՄՆ-ը գիտության ոլորտում դրամաշնորհներ է հատկացնում թույլ պետություններին, դա չի՞ նշանակում, որ ավելի թույլ երկրներից գիտական նորամուծությունները շատ էժան գնելով՝ դրանք զարգացնում են սեփական երկրներում եւ մեծ շահույթներ ստանում:
–Եթե Սորոսը կարողանում է երկիր քանդել, ուրեմն այդ երկիրը բանի պետք չէ, այսինքն՝ երկիրը երկիր չէ: Աշխարհը զարգանում է գաղափարների, մտքերի փոխանակման միջոցով: Պատկերացնու՞մ եք, որ Գ.Գալիլեյը, Ա.Էյնշտեյնը, Վ.Համբարձումյանը իրենց գիտելիքները թաքուն պահեին եւ չտարածեին: Դիզելային շարժիչը միայն ԱՄՆ-ու՞մ են օգտագործում: Արքիմեդի հայտնաբերած օրենքները օգտագործվում են միայն Հունաստանու՞մ: Ճապոնացիներն, օրինակ, ստեղծել են այնպիսի տնտեսություն, որ ցանկացած նորույթ միանգամից կիրառում են: Թող մենք էլ աշխատանքի բաժանման հարցում մեր տեղն ունենայինք:
–Կան անձինք, ովքեր մեղադրում են ՀԿ-ներին գրանտակերության մեջ: Ի՞նչ կասեք այս մասին:
-Ես այդ ապուշություններին ասելու բան չունեմ:
-Կողմ կլինեի՞ք, որ պետությունը վերահսկեր ՀԿ-ների գործունեությունը:
-Իշխանություններն իրավունք չունեն վերահսկելու ՀԿ-ների գործունեությունը:Դա կլինի՝ վերահսկում են քաղաքացիական հասարակությանը, ինչը հնարավոր է միայն ավտորիտար երկրներում: Պետք է հակառակը լինի: Սակայն ՀԿ-ները ֆինանսական ռեսուրսների տիրապետման եւ իրացման առումով հարկային պարտավորություններ են կրում, ներկայացնում հաշվետվութուններ եւ ավելի թափանցիկ են, քան իշխանության մարմինները եւ քրեական օլիգարխները:
-Չկա՞ն ՀԿ-ներ, ովքեր գրանտներ են վերցնում միայն գումարի համար:
-Ո՞նց կարող են չլինել, բայց դա ավելի հրապարակային է, քան կոռուպցիայով զբաղվելը կամ դատական իշխանության անկատարությունը եւ արդար ընտրությունների բացակայությունը: Երբ որեւէ պաշտոնյայի աշխատավարձը ցածր է, բայց վիլլաներ է կառուցում, սրա մասի՞ն ինչ կասեք: Մեր հաշվետվությունները, ծրագրերի գումարները թափանցիկ են: Ազգային անվտանգության պետի տեղակալ Ռոմիկ Վարդանյանն իր բանկային հաշվում ունի 900.000 դոլար գումար: Ոչ ոք հարց չի տալիս, թե ո՞րտեղից իրեն այդ գումարները, ով 2012 թվականին զինդատախազին 35 մլն դրամ գումարի նվիրատվություն է կատարել: Ամենամեծ վնասը երկրին հասցնում են Դոդի Գագոն, Ռոբերտ Քոչարյանը եւ Սերժ Սարգսանն, ովքեր ամենամեծ կոռուպցիոներներն են: Կարո՞ղ եք ցույց տալ ՀԿ, որի անդամները կամ ղեկավարը կարողանան իրենց թույլ տալ հանգստանալու, ասենք, Անթալիայում: Ես ինձ այդպիսի բան թույլ տալ չեմ կարող:
–Գյումրու քաղաքապետարանի մամուլի խոսնակ Զ.Եգանյանն իր ֆեյսբուքյան էջում գրել էր՝ առաջիկայում կոնկրետ անուններ կհրապարակվեն, թե որ ՀԿ-ն որտեղից եւ ինչ գրանտ է ստանում: Ի՞նչ կասեք սրա մասին:
-Նման նախաձեռնությունն ուշադրությունն իրենցից շեղելու նպատակ ունի: Պետք չէ «սեւ կատու փնտրել մի սենյակում, որտեղ այն չկա»: Պետք է մտածել համապետական մակարդակով օֆշորային սկանդալների, մարդու իրավունքների խախտումների մասին: Եթե պարապ են մնացել եւ սկսել են զբաղվել ՀԿ-ներով, նշանակում է՝ ճիշտ ճանապարհի վրա ենք: Ոչ մեկի մտքով չանցի, որ մեր երկիրը դարձնելու ենք Հյուսիսային Կորեա, որ աշխարհի հետ որեւէ կապ չունենանք: Փակ համակարգերը ճահճանալու հակում ունեն:
-Ասում են՝ խոշոր դրամաշնորհներ ստացող ՀԿ-ների ղեկավարների ընտանիքները ճոխ կյանքով են ապրում, մինչդեռ հասարակությունը կույր է եւ դա չի նկատում:
-ՀԿ-ների անդամների ապրելակերպի ճոխության վերաբերյալ ուսումնասիրություններ չեմ կատարել: Ենթադրենք՝ ՀԿ-ների անդամներն ավելի ճոխ են ապրում, քան՝ մնացածը: Դրանում որեւէ վատ բան կա՞: Այստեղ գումարներ վաստակելու կոռուպցիոն եղանակների մասին չէ խոսքը, որ ասեն՝ բյուջեի փողերն են լափում: Ուղղակի ՀԿ-ների աշխատողների աշխատավարձերը կարող են լինել բարձր, միջին կամ ցածր, որոնք հրապարակային են: Իսկ պետակա՞ն մարմինների ներկայացուցիչները, ովքեր քաղաքացիներից շատ ավելի լավ են ապրում, լափում են պետական բյուջեն: Լյումպենական մտածողության արդյունք է, որ ասում են՝ ա՛յ, կուլակաթափ անենք:
-Ճի՞շտ է, որ ճոխ ապրող ՀԿ-ների ղեկավարներն ամենաշատն են քննադատում իշխանություններին, իսկ որոշ ՀԿ-ներ գրանտներ ստանալու հարցում մենաշնորհ դիրք են գրավել:
-Իրական չէ, երբ ասում են՝ իշխանություններին քննադատում են ամենաշատ դրամաշնորհներ ստացող ՀԿ-ները: Կան այնպիսի ՀԿ-ներ, որոնք շատ լավ համագործակցելով իշխանությունների հետ, իշխանություններին չեն էլ քննադատում: Դրամաշնորհների մեծությունն էլ պայմանավորված է գործունեության որակով: Ուշադրություն դարձրեք նախագահական աշխատակազմից տրվող դրամաշնորհներին, երբ նույն անձը գրանցելով մի քանի տարբեր կազմակերպություններ, ստացել էր դրամաշնորհներ, որոնց մասին չկար որեւէ հաշվետվություն: Անկախ ՀԿ-ների գործունեությունը թափանցիկ է: Մենք մեր գործունեությունը պայմանավորում ենք ոչ թե դրամաշնորհ տվողի պատվերների շրջանակներում, այլ ինքներս ենք մշակում մեր ռազմավարությունը:
Աղբյուրը՝ http://www.asparez.am/news-hy/parze_vor_gumar_chenq_stanum_lfik_samoyic-hy/