Ազա՞տ. միջազգային մոնիթորներն ասում են, թե Հայաստանում մամուլի ազատության ոլորտում «աննախադեպ» առաջընթաց է գրանցվել, սակայն տեղացիները համաձայն չեն
00:00, October 30, 2007 | Տեղեկատվության եւ խոսքի ազատություն
Թեպետ «Ֆրիդոմ հաուս» հեղինակավոր իրավապաշտպան կազմակերպությունն իր այս տարվա զեկույցում Հայաստանը դասել է ոչ ազատ մամուլ ունեցող երկրների շարքին, որտեղ խոսքի ազատությունը հետընթաց է ապրում, մեկ այլ միջազգային կազմակերպություն փորձում է այլ պատկեր ներկայացնել:
«Լրագրողներ առանց սահմանի» (ԼԱՍ) կազմակերպությունը շահույթ չհետապնդող կազմակերպություն է, որը խորհրդատվական կարգավիճակ ունի ՄԱԿ-ում:
Հիմնվելով իր ամենօրյա մամուլի տեսությունների, փաստահավաք առաքելությունների ու պարբերական հրապարակումների վրա`ԼԱՍ-ն ամեն տարի անցկացնում է
մամուլի ազատությունը լուսաբանող մի քանի միջոցառում:
Ի տարբերություն 2006 թվականի` այս տարի ԼԱՍ-ը Հայաստանում մամուլի ազատության և ազատ խոսքի ոլորտում «աննախադեպ» առաջընթաց է արձանագրել:
Ըստ կազմակերպության «Worldwide Press Freedom Index 2007»-ի` Հայաստանը 23,63 ցուցիչով զբաղեցնում է 77-րդ հորիզոնականը հետազոտված 169 երկրների
մեջ` գրեթե նույն հարթության վրա Քենիայի, Հայիթիի, Քաթարի ու Կոնգոյի հետ:
2006-ի նույն զեկույցի համաձայն` Հայաստանը 168 երկրների մեջ 101-րդն էր:
Մամուլի և խոսքի ազատության առումով լավագույն ցուցանիշ գրանցվել է Իսլանդիայում, Նորվեգիայում ու Էստոնիայում: Մեծ Բրիտանիան 24-րդն է` 8,25 ցուցիչով,
իսկ ԱՄՆ-ը`48-րդը` 14,50 ցուցիչով:
Ցուցակը եզրափակում են Թուրքմենստանը, Հյուսիսային Կորեան ու Էրիթրեան, որտեղ այս տարի ևս մամուլի և խոսքի ազատության հարցում նահանջ է արձանա
գրվել:
Այս տարի Վրաստանը 20,83 ցուցիչով զբաղեցնում է 66-րդ հորիզոնականը:
«Որոշակի բարելավում կա Հայաստանում ու Վրաստանում»,- ասել է կազմակերպության եվրոպական և ԱՊՀ երկրների գծով պատասխանատու Էլզա Վիդալը` «Ազ
ատությունե ռադիոկայանին տված հարցազրույցում:
Նա նաև նշել է, որ նույնը չի կարող ասել Ադրբեջանի մասին, որտեղ վերջին տարվա ընթացքում լրագրողները ենթարկվել են հալածանքների:
«Նրանցից մի քանիսի նկատմամբ կեղծ մեղադրանքներ են առաջադրվել իշխանությունների համար անցանկալի հոդվածներ հրապարակելուց հետո,- ասել է
Վիդալը: – Դրանով է բացատրվում, թե մամուլի ազատության առումով ինչու է Ադրբեջանը դասվում ամենավատ ցուցանիշ ունեցող երկրների շարքին»:
Վարկանիշային ցուցակում Ադրբեջանը 139-րդ տեղում է, Իրանը` 166-րդ, իսկ Ռուսաստանը` 144-ում: Թուրքիայում ևս ԼԱՍ-ը նահանջ է արձանագրել:
Զեկույցի համաձայն` Թուրքիայի նահանջը պայմանավորված է նաև այդ երկրում ծայրահեղ ազգայնականների կողմից «Ակոսե թերթի հայազգի խմբագրի
սպանությամբ:
Այս տարի Թուրքիան 31,25 ցուցիչով զբաղեցնում է 101-րդ հորիզոնականը:
«Հայաստանում և Վրաստանում տեսնում ենք որոշ բարելավում` հատկապես տեղեկատվությունը հանրությանը հասանելի դարձնելու հարցում»,- նշել է Վիդալը:
Սակայն այդ բարելավումը «ակնհայտ չէե խոսքի ազատության և մարդու իրավունքների հարցերով զբաղվող հայաստանյան կազմակերպությունների համար, որոնք
պարբերաբար ուսումնասիրություններ են կատարում այս ոլորտում:
«Հայաստանին նման առաջընթաց վերագրելն առնվազն անհեթեթություն է,- ասում է իրավապաշտպան, Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գ
րասենյակի տնօրեն Արթուր Սաքունցը: – Ինչպե՞ս կարող է տեղեկատվությունը Հայաստանում հասանալի համարվել: Ինչպե՞ս կարելի է խոսել տեղեկատվության
հանրային լինելու մասին, երբ, օրինակ, այս տարվա խորհրդարանական ընտրություններին բոլոր հեռուստաընկերությունները վերահսկվում էին իշխանական
ապարատի կողմից»:
Սաքունցի հավաստմամբ` իրենց կողմից պարբերաբար անցկացվող ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս, որ բռնություններն ու սպառնալիքները լրագրողների
հանդեպ չեն դադարել:
Երևանի մամուլի ակումբի մամուլի մոնիթորինգի համակարգող Էլինա Պողոսբեկյանը նույնպես համամիտ է, որ վերջին տարում Հայաստանում որևէ բան տեղի չի
ունեցել նման մեծ առաջընթաց արձանագրելու համար:
Մարիաննա րիգորյան
«ԱրմենիաՆաուի» թղթակից